آيا سرطان پستان مي تواند از پدر يا مادر به فرزندان به ارث برسد؟
در مطالعات متعدد كه در دهه هاي اخير انجام شده است، اين نكته مورد توجه قرار گرفته است كه سرطان پستان در بسياري از خانواده ها به صورت خوشه اي بروز مي كند يعني در يك خانواده چند بيمار وجود دارد. مشاهده چنين مواردي فرضيه ژنتيكي بودن اين سرطان را مطرح كرد در حال حاضر دو ژن كه در بروز سرطان پستان دخالت دارند، شناسايي شده اند كه «ژن سرطان پستان 1» يا BACA1 و «ژن سرطان پستان 2» يا BRCA2 ناميده مي شوند.
لازم است بدانيد كه در تحقيقات بعدي مشخص شد كه اين دو ژن نيز تمام موارد سرطان پستان ارثي را پوشش نمي دهند و بايد ژن هاي ديگري نيز در اين زمينه مطرح باشند كه دانشمندان در حال حاضر در حال پژوهش براي يافتن اين ژن ها مي باشند. توجه به اين نكته مهم ضروري است كه سرطان پستان در تمامي موارد ارثي نيست و نوع ارثي آن تنها درصد كوچكي (10-5 درصد) از كل موارد سرطان پستان را تشكيل مي دهد. در واقع اغلب موارد بيماري، مواردي هستند كه اختلال مربوطه از خود فرد آغار شده است و ارتباطي به نسل هاي بالاتر وي ندارد. اين موارد را «سرطان پستان تك گير» مي گويند
چگونه مي توان فهميد كه سرطان پستان در يك خانواده ارثي است؟
در برخي موارد پزشك به وجود زمينه هاي ارثي براي ايجاد سرطان پستان شك مي كند. اين موارد عبارتند از:
* سن پايين بيمار در هنگام ابتلا: سرطان پستان ارثي نسبت به سرطان غير ارثي اغلب در سنين پايين تري ايجاد مي شود.
* وجود چند مورد سرطان پستان در خانواده يا سرطان هاي ديگر مثل سرطان تخمدان: ژن هاي معيوب ممكن است در ايجاد سرطان هاي ديگر و به ويژه سرطان تخمدان نقش داشته باشند. وجود توام سرطان پستان و تخمدان در يك خانواده قوياً احتمال سرطان پستان ارثي را مطرح مي كند
آيا روش دقيق و قطعي وجود دارد كه مشخص كننده وجود يا عدم وجود اين دو ژن كشف شده در يك فرد و يا يك خانواده باشد؟
در حال حاضر بهترين روش كه مي تواند با اطمينان در مورد وجود يا عدم وجود ژن هاي سرطان پستان ارثي اظهار نظر نمايد، روش تعيين توالي اجزاي ژن (Sequencing) است. در اين روش تك تك اجزاي سازنده ژن هاي مربوطه كه ژن هاي بسيار بزرگي هستند، مورد بررسي قرار مي گيرد و آناليز مي شود.
آيا روشي براي پيشگيري از ابتلا به اين سرطان در ناقلين ژن هاي سرطان پستان ارثي وجود دارد؟
با انجام آزمايش هاي ژنتيكي مي توان افراد به ظاهر سالمي را شناسايي كرد كه ناقل ژن معيوب هستند و احتمال ابتلاي آنان به سرطان پستان در آينده زياد است.
* يكي از ساده ترين روش هاي پيشگيري، افزايش دقت و مراقبت در انجام كنترل هاي مقطعي از جمله معاينه پستان توسط متخصصين جراحي، انجام ماموگرافي يا سونوگرافي مي باشد. بديهي است هدف از انجام اين روش تشخيص زودرس اين سرطان در مراحل اوليه و قبل از هر گونه پيشرفتي مي باشد. در حقيقت با اين كار سرطان پستان، در صورت بروز، در مرحله اي تشخيص داده مي شود كه كاملاً قابل درمان باشد
* روش ديگر استفاده از داروهاي نظير تاموكسيفن، رالوكسيفن و تركيبات مهاركننده آروماتاز نظير لتروزول و آناستروزول. اين روش در بيماراني قابل استفاده است كه گيرنده هاي هورموني مربوطه در آنها مثبت باشد. با وجود آن که ميزان كارايي اين داروها در پيشگيري از سرطان پستان هنوز تحت مطالعه و بررسي مي باشد، در حال حاضر بر اساس نتایج بسياري از مطالعات اين روش تا حدود 50% توانايي پيشگيري از ابتلا به سرطان را خواهد داشت.
* روش دیگر انجام ماستكتومي (جراحي و برداشتن تمام پستان در هر دوطرف) است که به همراه بازسازي پستان انجام شود