جراحی غدد لنفاوی زیر بغل
برای تکمیل درمان سرطان پستان، علاوه بر جراحی در ناحیه سینه، در اغلب موارد لازم است وضعیت غدد لنفاوی در ناحیه زیر بغل مشخص شود تا اطمینان حاصل شود که آیا سلولهای سرطانی به خارج از بافت پستان و به اصطلاح عقده های لنفاوی زیر بغلی گسترش یافته اند یا خیر.
غدد لنفاوی، بخشی از سیستمی هستند که مایعی بنام لنف را در تمام بدن جمع آوری می کند. وقتی سلولهای سرطانی در بدن منتشر می شوند، در اغلب موارد اولین جایی که خارج از پستان می توان آنها را پیدا کرد، غده های لنفاوی زیر بغل است. با برداشتن این غده های لنفاوی حین جراحی و بررسی آن زیر میکروسکوپ، متخصص آسیب شناسی می تواند تعیین کند که آیا این غده های لنفاوی مثبت (حاوی سلولهای سرطانی) و یا منفی (فاقد سلولهای سرطانی) هستند.
به طور سنتی جراحی عقده لنفی زیر بغل شامل برداشتن بسیاری از عقده های لنفی زیر بغل بوده است که عوارض زیادی از جمله جمع شدن ترشحات در ناحیه زیر بغل، درد های طولانی در ناحیه زیر بغل و بازو و مهمتر از همه ورم دست (که گاهی از خود سرطان آزار دهنده تر است) را در پی دارد. روند پیشرفت علم در جراحی زیر بغل به سمت انجام ندادن این نوع جراحی سنتی و پر عارضه است و به همین علت امروزه تقریبا در تمام بیمارانی که در مراحل اول سرطان هستند، انجام این کار بسیار محدود شده است. در عوض نوعی از جراحی که بسیار کم عارضه تر است جایگزین آن شده است که نام آن جراحی عقده لنفی نگهبان است.
جراحی عقده لنفی نگهبان
از حدود بیست سال پیش مطالعات زیادی منتشر شده اند که اعلام کرده اند دراغلب موارد می توان به جای برداشتن تمام یا بیشتر غدد لنفاوی زیر بغل، تنها اولین غده لنفاوی که بعد از بافت پستانی و در ناحیه زیر بغل وجود دارد (و به آن غده لنفاوی نگهبان می گویند) را خارج کرده و بررسی های بافت شناسی را روی آن انجام داد.
برای برداشتن غده لنفاوی نگهبان یک ماده ایزوتوپ و نیز یک ماده آبی رنگ را قبل از عمل پستان، در اطراف غده سرطانی و یا در زیر هاله پستان تزریق می کنند. این مواد توسط جریان لنف پستان به سمت غده لنفاوی حمل می شود و جراح با یک وسیله خاص می تواند اولین غده لنفاوی (که همان غده لنفاوی نگهبان است) را مشخص کرده و با برداشتن و ارسال آن برای متخصص آسیب شناسی تعیین می کند که آیا این غده لنفاوی حاوی سلولهای سرطانی می باشد یا خیر.
در حقیقت وضعیت غده لنفاوی نگهبان با دقت بالایی نشانگر وضعیت بقیه غدد لنفاوی زیر بغل است. اگر این غده لنفاوی عاری از سلولهای سرطانی باشد، نشانه این است که سلول های سرطانی به عقده های لنفی زیر بغل انتشار نیافته است و بنابراین برداشتن کامل غده های لنفاوی زیر بغل کاری اضافی و غیر ضروری است. لازم به ذکر است که جراحی کامل زیر بغل چنانچه بدون دلیل انجام شود کاری بیهوده و همراه با عوارض زیاد است که مهمترین آن ورم لنفاوی دست پس از جراحی است.
مهم است که بدانید که مطالعات جدید نشان داده است که در فردی که دچار سرطان پستان در مراحل اولیه است، حتی اگرغده لنفاوی نگهبان مثبت باشد (یعنی دارای سلول سرطانی باشد) در اغلب موارد نیازی به برداشتن تمام عقده های لنفاوی زیر بغل نیست.
از آنجا که این موضوع در سالیان اخیر مورد مطالعه قرار گرفته و به عنوان استاندارد درمان تعیین شده است، اطلاعات شما در این زمینه بسیار اهمیت دارد.
عوارض جراحی:
ممکن است برخی از عوارض زیر بعد از جراحی پستان بروز کنند که لازم است در صورت بروز آنها بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید تا اقدام مناسب جهت رفع آنها انجام شود.
* عوارض کوتاه مدت جراحی زیر بغل:
– عفونت زخم
– هماتوم یا تجمع خون در محل زخم (خونریزی در داخل ناحیه عمل جراحی)
– سروما یا تجمع مایع شفاف در محل زخم
* عوارض دراز مدت جراحی زیر بغل:
– درد یا «سندرم پس از برداشتن پستان» که به علت صدمه احتمالی به اعصاب ایجاد می شود.
– لنف ادم یا تورم دست که به دلیل برداشتن غده های لنفاوی زیر بغل ایجاد می شود و می تواند حتی سالها پس از جراحی ایجاد شود.