حاملگی و شیردهی

حاملگی، شیردهی و سرطان پستان

 از آنجا که سن ابتلا به سرطان پستان در کشور ما حدود 10 سال پایین تر از جوامع غربی است، یکی از مسائل مهم در رابطه با سرطان پستان به خصوص در ایران، ارتباط آن با حاملگی و شیردهی است.

احتمال بروز سرطان پستان در طی حاملگی کم است ولی از این نظر اهمیت دارد که از یک طرف تشخیص آن در حاملگی و شیردهی بعلت کم شدن کارآیی برخی از ابزارهای تشخیصی، مشکل تر است و از طرف دیگر تغییرات طبیعی پستان در حاملگی می تواند بعضی از علایم سرطان پستان را تقلید کرده و از این نظر یافتن توده ها یا سرطان پستان را مشکل نماید.

توده های پستانی که در زمان حاملگی و شیردهی لمس می شوند، باید به دقت توسط پزشک بررسی شوند و مورد ارزیابی قرار گیرند.

سونوگرافی در تفکیک توده های توپر از کیست ها مفید است و به ویژه در مواردی که معاینه بالینی مورد تردید است یا بیمار از درد یا حساسیت پستان شکایت دارد، استفاده می شود. با توجه به بی خطر بودن انجام سونوگرافی در دوران بارداری، از این روش در زمان حاملگی استفاده بیشتری می شود. در مواردی که پزشک به وجود سرطان پستان مشکوک است، ممکن است پس از معاینه اقدام به انجام نمونه برداری توسط سوزنهای با ضخامت بیشتر کند

تمامی اقدامات تشخیصی و درمانی در زمان بارداری تقریبا مشابه سایر افراد است با این تفاوت که در انجام ماموگرافی احتیاط بیشتری به کار می رود.

تصمیم گیری در مورد اینکه توده های پستانی در زمان حاملگی، نمونه برداری نشوند و فقط تحت نظر قرار گیرند، کار آسانی نیست چرا که با افزایش اندازه پستان و ازدیاد عروق آن (که ناشی از حاملگی است) معاینه بالینی روز به روز مشکل تر می شود. توده لمس شده ممکن است در معاینات دوره ای تغییر اندازه دهد. این تغییر اندازه می تواند ناشی از بزرگ شدن تومور یا تأثیرات کلی حاملگی باشد و از این روست که بررسی های دوره ای در حین حاملگی باید منظم تر و با دقت و احتیاط بیشتری انجام شود.

       توجه به این نکته مهم است که حتی در زمان شیردهی با توجه به تجمع شیر در پستان و پر عروق بودن این عضو در طول شیردهی و نیز احتمال ایجاد توده های شیری در هنگام شیردهی، همیشه احتمال خطا در تشخیص سرطان پستان وجود دارد. این پرخونی و تجمع شیر در پستان باعث کاهش وقت ماموگرافی نیز می شود که این موضوع، تشخیص سرطان پستان در هنگام شیردهی را پیچیده تر می کند. بنابراین همانند حاملگی درشیردهی هم لازم است بانوان دقت ویژه ای را در خصوص معاینات و بررسی های پستان انجام دهند. بسیاری از نویسندگان و محققین معتقدند که با توجه به این موضوعات بهتر است تمام توده های پستانی که در پستان یک خانم وجود دارد لازم است قبل از اقدام به بارداری و شیردهی تعیین تکلیف قطعی شوند.

آیا پس از درمان سرطان پستان، می توان بچه دار شد؟‌

            با توجه به اینکه عده قابل توجهی از بیماران مبتلا به سرطان پستان در سنین باروری هستند، یک سوال مهم برای بیماران مطرح می شود : «آیا من می توانم پس از درمان سرطان پستان باردار شوم؟»

به علت اینکه در اغلب موارد، عود بیماری طی 2 سال اول پس از اتمام درمان های لازم اتفاق می افتد، توصیه می شود که حاملگی تا 3-2 سال پس از اتمام درمان به تعویق

البته قبل از تصمیم به باردار شدن به منظور حفظ سلامت مادر و کودک لازم است سرطانهای پستان که در زمان غیر حاملگی تشخیص داده شده اند به طور مناسبی درمان و قبل از اقدام به حاملگی به صورت صحیح پیگیری شده باشند. به طور کلی در خصوص اقدام به بارداری بایستی کاملا با احتیاط و بر اساس شرایط هر بیمار تصمیم گیری شود. در صورتی که که شواهدی از عود بیماری وجود نداشته باشد، این فرد می تواند با آرامش خاطر باردار شود ولی باید توجه داشت که خانم هایی که به دنبال سرطان پستان حامله می شوند باید بسیار دقیق تر از سایر خانمهای باردار تحت بررسی های دوره ای باشند.

به طور خلاصه انجام بارداری پس از 2-3 سال در صورت عدم وجود هرگونه علایمی از عود بیماری بی خطر تلقی می شود، مشروط بر آنکه بیمار به طور کامل در حین بارداری و پس از آن تحت نظر باشد.

آیا در صورت جراحی پستان ، امکان شیردهی وجود دارد؟‌

بدیهی است وقتی پستان به طور کامل برداشته می شود و یا قسمتی از آن برداشته و مابقی آن پرتو درمانی شود، امکان شیردهی وجود ندارد. توجه داشته باشید که این نوع جراحی ها مانعی برای شیردهی از پستان مقابل نمی باشند.

جراحی های کوچک پستان که برای توده های خوش خیم انجام می شوند و نیازی به انجام پرتو درمانی ندارند، معمولا اشکالی در شیردهی ایجاد نمی کنند، مگر اینکه جراحی انجام شده همراه با برداشتن قسمت مرکزی پستان بوده باشد.

نکته مهم این است که در حال حاضر ، هیچ مدرکی دال بر اینکه شیردهی بعد از درمان سرطان پستان، برای نوزاد خطری داشته باشد، وجود ندارد. به عبارت دیگر این بیماری از طریق شیر منتقل نمی شود.